Skip to main content

Rzadsze alergozy

Obraz byłby niepełny, gdybym ograniczył się jedynie do tych chorób, o których czytelnik przecież coś niecoś słyszał. Należy chociaż pobieżnie omówić te alergozy, które są jeszcze mało znane. Warto dokonać krótkiego ich przeglądu. Przyjmę w tym wypadku system omawiania układowego, opuszczając oczywiście alergozy, które zostały już wcześniej omówione.
Istnieje sporo chorób, których tło alergiczne jest pewne albo bardzo prawdopodobne. Coraz bardziej ugruntowuje się przekonanie, że ważną rolę w patologii ludzkiej odgrywają procesy chorobowe przebiegające na zasadzie autoalergii. Dotyczy to niektórych chorób serca, wątroby, tarczycy, nerek, krwi, układu nerwowego i narządów zmysłów. Dla przykładu podam mały wycinek problemu autoalergii narządowej dotyczącej patologii nerek.


Jednymi z najwcześniejszych prac poświęconych alergii narządowej są prace Masugiego, dotyczące doświadczalnego, alergicznego zapalenia nerek. Masugi wstrzykiwał kaczkom wyciąg z nerki szczura, a następnie surowicę tych kaczek wstrzykiwał szczurom. Po kilku dniach u szczurów wytwarzał się obraz kłębkowego zapalenia nerek (Masugi-nephritis), który wykazywał sporo podobieństwa do analogicznej choroby u ludzi. W jaki sposób do tego doszło? Po wstrzyknięciu kaczkom wyciągu nerek szczurzych wytworzyły one przeciwciała skierowane przeciwko nerkom szczura. Wstrzyknięcie szczurom surowicy uczulonych kaczek (surowica przeciwnerkowa) wywołało u nich reakcję antygen—przeciwciało w obrębie nerek i w konsekwencji uszkodzenie nerek. Można więc przypuszczać, że zapalenie nerek u ludzi może mieć również podłoże alergiczne. Tak jest rzeczywiście. Wydaje się, że liczne przypadki zapalenia nerek przebiegają na zasadzie odczynu antygen—przeciwciało. Początkowo działa jakiś czynnik uszkadzający nerki (np. infekcja); w nerce powstają antygeny, które są bodźcem do produkcji autoprzeciwciał, a wynikiem tego spotkania jest kliniczny obraz zapalenia nerek.
W przypadkach tych udaje się niekiedy wykazać przeciwciała in vitro (precypitacja w żelu agarowym) lub inne właściwości immunologiczne świadczące o autoalergii. Hormony kory nadnerczy wywierają korzystny wpływ na przebieg niektórych postaci zapalenia nerek, co może być pośrednim dowodem alergicznego podłoża tych chorób.
Omówienie chorób alergicznych trudno nazwać nawet rejestracją alergoz, gdyż zbyt wiele jednostek chorobowych zostało tu pominiętych. Jest to jedynie zasygnalizowanie problemu dla wykazania, że choroby alergiczne są w rzeczywistości problemem społecznym i obejmują szeroki wachlarz zagadnień dotyczących różnych działów medycyny. Poza sprawdzonymi, udowodnionymi teoriami alergicznego pochodzenia wielu chorób istnieją choroby, które mają raczej hipotetyczne tło uczuleniowe. Sporo jest jeszcze niejasności i poglądów kontrowersyjnych. Nie może być inaczej. Przedmiotem badań jest przecież żywy człowiek.