Skip to main content

Niesezonowy alergiczny nieżyt nosa

Wiele osób jest przekonanych, że jeśli pozostanie w domu, to uchroni się przed występowaniem dolegliwości uczuleniowych. W rzeczywistości dom nie jest twierdzą, gdzie można się czuć bezpiecznym. Powietrze przepełnione jest rozmaitymi cząstkami, które często są potencjalnymi alergenami, np. kurzem, zarodnikami pleśni, roztoczami, sierścią, cząstkami wysuszonej plwociny zwierzęcej lub żywności. W przypadku niesezonowego alergicznego nieżytu nosa (NANN), cząstki te są przyczyną stałego podrażnienia górnych dróg oddechowych.

KURZ
Kurz jest wszechobecny, a większość z nas jest przekonana o tym, że wie dokładnie co to takiego. Stwierdzenie, że jest on po prostu wirującym w powietrzu „brudem”, osadzającym się na meblach i ubraniu, to tylko część prawdy. Można go opisać jako wirujące, mieniące się niekiedy w świetle wpadających przez okno promieni słonecznych, cząstki. Brzmi to niewinnie, jednak w rzeczywistości kurz jest czymś więcej. Jest mieszaniną cząstek rozmaitego pochodzenia, obecnych w środowisku domowym. Może być dowolną mieszaniną lub zbiorem cząstek jednego rodzaju, na przykład: pyłu przedostającego się z zewnątrz, pyłków, wysuszonych cząstek pożywienia, zarodników pleśni, części insektów, ich wydzielin i wydalin, strzępków tkanin czy włókien syntetycznych, fragmentów włosów, proszków, pudrów, mgiełek z lakierów do włosów, sierści zwierząt, wysuszonej śliny i moczu, złuszczonego naskórka ludzkiego. U osób genetycznie predysponowanych, którykolwiek lub wszystkie ze składników kurzu mogą działać uczulająco.
Problem alergii związanych z nadwrażliwością na insekty bądź ich fragmenty, jak np. skrzydełka lub odchody, które wszędzie po sobie pozostawiają, zasługuje na kilka słów komentarza. Kurz na ogół zawiera cząstki owadów, które są przyczyną uciążliwych uczuleń u wielu osób. Do owadów, których szczątki lub wydzieliny wywołują powszechnie występujące reakcje uczuleniowe ze strony układu oddechowego, należą niektóre odmiany much, chrabąszczy, żuków i pszczół. Krążące w powietrzu części i wydzieliny owadów, a także roztoczy, również mogą być przyczyną alergii u niektórych osób. Uciążliwe są zwłaszcza wszechobecne karaluchy. Ocenia się, że uczulone są na nie miliony osób, zwłaszcza na fragmenty ich organizmów, ale nie odchody. W jednym z badań przeprowadzonych w Chicago, w grupie stu tysięcy osób cierpiących z powodu astmy, 60% uczulonych było na karaluchy i wymagało powtarzających się hospitalizacji, pomimo regularnego przyjmowania leków.

PLEŚNIE
W poprzednim artykule omawiającym Sezonowy Alergiczny Nieżyt Nosa wspomniano o dwóch głównych grupach pleśni (Alternanai Cladosporiurn), obecnych w środowisku zewnętrznym i wywołujących sezonowy alergiczny nieżyt nosa. Trzy inne rodzaje pleśni powodują uczulenia niesezonowe; są to: Peniallium, Aspergillus i Rhizopus. Penicillium jest pleśnią, charakteryzującą się tworzeniem kosmatych, zielonkawych nalotów, widocznych niekiedy na ścianach lodówek. Aspergillusi Rhizopus natomiast dają ciemne i kosmate naloty, powstające na pieczywie, cebuli i innej psującej się żywności.
Pleśnie mogą pojawiać się w domu w różnych miejscach: na podłogach, dywanach, ścianach i kafelkach łazienek; na tapetach, powierzchniach malowanych, drewnianych i z tworzywa sztucznego, na przedmiotach skórzanych, tkaninach wełnianych, bawełnianych, lnianych, z naturalnego i sztucznego jedwabiu; na obiciach mebli, na pościeli, w tym na poduszkach (zwłaszcza z piankowej gąbki), na kwiatach, koszach do śmieci, starych książkach i czasopismach, a nawet nawilżaczach i urządzeniach klimatyzacyjnych. Niektóre gatunki żyją w siarkowych ziarnach cementu, inne na cząstkach metali, w farbach lub w kleju do tapet. Jeszcze inne powodują psucie się różnego rodzaju pieczywa, ciast, owoców i mięsa. Ze względu na warunki wzrostu, jakich wymagają, najczęściej spotyka się je w wilgotnych i zaciemnionych pomieszczeniach. Idealnym miejscem dla ich rozwoju i wzrostu są motele, hotele i domki letniskowe, zamykane na dłuższy czas poza sezonem. Pojawia się tam często biały, proszkowaty nalot o zapachu stęchlizny, wytwarzany przez pleśnie domowe, np. mączniaka.

Pleśń
Pleśń

Czasami nawet nie zdajemy sobie sprawy z tego, że mamy do czynienia z pleśniami. Są one na przykład celowo dodawane do niektórych produktów spożywczych. Sery pleśniowe zawdzięczają swój specyficzny smak pleśniom z gatunków Aspergillus i Penicillium. Aspergillus wykorzystywany jest również w produkcji serów sojowych. Wiemy o tym, że drożdże są nieodłącznym elementem wypieku chleba i ciast, natomiast nie wszyscy zdają sobie sprawę, jak ważne są w procesie fermentacji przy produkcji piwa i wina.
Niektóre osoby narażone są na większe ryzyko ekspozycji na pleśnie i uczulenia się na nie z racji wykonywanego zawodu lub hobby. Są to piekarze, osoby pracujące przy produkcji wina, piwa, serów i w przemyśle mięsnym, rolnicy, ogrodnicy, farmaceuci, pracownicy przemysłu meblowego i stolarze, osoby zatrudnione przy wyrobie materacy, a także osoby na co dzień zajmujące się wyrobami tekstylnymi i papierniczymi. Dla osób uczulonych na pleśnie, praca w wymienionych zawodach lub środowiskach może okazać się prawdziwym koszmarem. U niektórych z nich, po spożyciu pleśni z pokarmem może pojawić się katar lub inne dolegliwości natury uczuleniowej. Problemy takie występują najczęściej po zjedzeniu serów pleśniowych, sfermentowanej żywności, mięsa i długo przechowywanych produktów spożywczych.
Do artykułów spożywczych zawsze lub często zawierających pleśnie należą: piwo, wino lub jabłecznik, maślanka, śmietana i sery, pieczywo i ciasta, buraki, przetwory z pomidorów i grzybów, keczup, suszone owoce, wędzone lub marynowane ryby i mięso, przyprawy, majonez, oliwki, kiszona kapusta i różne marynaty.